Gereksinme ve İstekler

Ekonomik yaşamın ve ekonomik faaliyetlerin hareket noktasını insan gereksinmeleri ve istekleri oluşturur. Bu gereksinme ve isteklerin bir bölümü yaşamsal önemdedir ve kesinlikle karşılanmaları, doyurulmaları gerekir; yoksa, kişilerin yaşamlarını sürdürmeleri olanaksızlaşır. Örnek olarak, beslenme ve barınma gereksinmeleri temel niteliktedir ve karşılanmalarındaki yetersizlik ya da aksaklık insanları ve toplulukları yok olmaya kadar götürebilir. İnsanlığın yüzyıllardır süre gelen yaşamı, bu gereksinme ve isteklerin karşılanma düzeyine göre biçimlenmiştir. İnsanların temel gereksinmelerinin yanında, kişilerin mutluluğunu, yaşama bağlılığını ve yaşam bilincini geliştiren pek çok gereksinme ve istekleri de vardır. Uygar bir insan temel gereksinmelerinin yanı sıra, bu yöndeki gereksinme ve isteklerini gidermek için de çaba gösterir.

Doğal kaynakların ve insan kaynağının kıtlığı, insanların tüm gereksinme ve isteklerinin karşılanmasını engeller. Toplumların tümünde kıt kaynaklara karşın, sınırsız gereksinme ve isteklerin olması temel bir ekonomik sorundur. Başka bir deyişle, sınırsız gereksinmeleri karşılayacak sınırlı kaynakların nasıl dağıtılacağı sorunu ekonomik işleyişin belirleyicisidir. Öte yandan, kıt kaynaklar veri olarak alındığında, ekonomik yeterliliği ve etkinliği arttırma yönünde yoğunlaşmak kaçınılmaz olur. Gereksinmeler bir kez karşılandıktan sonra tümüyle giderilmezler. Bir süre sonra aynı gereksinme yeniden ortaya çıkar ve bir kez daha karşılanması gerekir. Gereksinme ve isteklerin süreklilik taşıması, kaynakların yetersizliğini yaratan bir başka etkendir.

İnsan gereksinmeleri ve istekleri, uygarlığın gelişimine koşut olarak gelişir. Genel anlamda, teknolojik gelişmeler ve yenilikler, insan gereksinme ve istekleriyle ilgili mal ve hizmetlerin durmaksızın farklılaşmasını sağlar. Ülkelerin ekonomik gelişme düzeyi, yeni teknoloji kullanımı, küreselleşme ve yeniliklerin uygulanma derecesi, gereksinme ve isteklerin karşılanma biçimini belirleyici unsurlardır. 1900′lü yıllarda var olan malların birçoğu günümüzde ya yok olmuşlardır ya da bunların yerini yeni mallar almıştır.

Örnek olarak, 1900′lü yılların başlarında kullanılmaya başlanan ilk radyolar, günümüzde artık antika sayılmaktadır. Bu hantal yapılı, lâmbalı radyoların yerini, bir kibrit kutusu büyüklüğüne indirilen radyo alıcıları almıştır. Radyolar öyle çeşitlenmiştir ki artık arabada, yolda, evin istenen yerinde dinlenebilmekte, kulaklıklar aracılığı ile kimseyi rahatsız etmeden kullanılabilen çeşitler üretilmektedir. 1900′lü yılların başında televizyon aygıtının, günümüzde ileri teknoloji modellerini kullanıyoruz.