Portföy Analizlerinin Tanımı ve Önemi

Portföy analizi, işletmenin mevcut yatırımlarını kullanılan çeşitli ölçülere göre değerlendirme, bunların gelecekte işletmeye sağlayacakları yarar ve olanakları tahmin etme, nihayet, bu değerlemeden hareket ederek işletmenin elindeki kaynakların tahsisine yol gösterme amacıyla yapılan analitik bir tekniktir. Portföy analizinin çeşitli şekilleri vardır. Ancak, bunların hemen birçoğu için bir matris geliştirilmektedir. Bu matris üzerinde işletmenin stratejik nitelikteki işi ya da ürününün yeri tayin edilmeye çalışılmaktadır. Daha sonra, bu ürün ve onun pazarları hakkında gelecekte neler yapılabileceğine ilişkin kararlar verilebilir.

Portföy analizi tekniği, önce üst düzey yöneticilerinin stratejik kararlar almaları aşamasında kullanılmıştır. Daha sonraki yıllarda geliştirilen matrislerse bu yöntemin sadece tepe yöneticilerinin uzun vadeli plânlama çabalarında kullanmaları yanında işletmenin pazar, maliyet ve rekabet koşulları hakkında bilgi veren ve bölüm plânlamalarına da yol gösteren bir araç niteliği kazanmıştır. Böylece, yürütme kademesindeki bölüm yöneticileri de karar ve plânlarında bu analizden yararlanmaktadırlar.

Bir portföy analizi, pazar, rakipler ve endüstri hakkında yeterli ve geçerli bilgi toplanmasını gerektirir. Ayrıca, bu analizleri yapacak matrisleri hazırlayacak yönetici, uzman ya da danışmanlar işletmenin analizini de yapmalı, diğer bir deyimle, işletmenin gücünü, kuvvetli ve zayıf taraflarını analiz ederek ortaya çıkarmalıdır. Portföy analizlerinde, çoğu defa, işin bu yönüne az önem verildiği için, yanlış tahmin ve çizimlerde bulunmaktadır.

Bu bilgilerin toplanmasında, işletmenin bölüm yöneticilerinin görüş ve tecrübelerine başvurmak işlemin daha sağlıklı yürümesine yardımcı olacaktır. O halde, portföy analizi, bölüm yöneticilerinin iyi niyetli, görüş, bilgi ve tecrübeleri olmadan gerçekleştirilemez. Aksi halde, yanlış sonuçlara varılacak ve bu sonuçlarda işletmenin yanlış strateji ve politikalar belirlemesi sonucunu doğuracaktır.