Perakende Okulum Mağazacılığı Uzmanından Öğrenin
Küçük şirketlerde, hem stratejik planlama, hem de bütçeleme faaliyetleri biçimsel ve sürekli bir süreç değildir. Bu işletmelerde ayrıntılı biçimde oluşturulmuş planlama ve kaynak dağılım sistemlerine ihtiyaç yoktur. Çünkü şirketin durumu, tepe yöneticisi ve diğer sorumlu kişiler tarafından sürekli izlenerek, günün koşullarına göre, iş hacmi ve nakit akışında ortaya çıkan durumlar da dikkate alınarak, kaynak dağılımı ve bütçeyle ilgili kontrol ve düzeltmeler gerçekleştirilir. Böylece, stratejinin sağlıklı bir biçimde uygulanması için, kaynakların etkin dağılımında koşulların gerektirdiği esneklikten, gerekli biçimde yararlanılmış olunur. Bu işleyiş tarzı, kuşkusuz, sadece parasal açıdan değil, insan kaynaklarına ilişkin kadroların dağılımı bakımından da geçerlidir.
Nispeten büyük ya da orta irilikte ama yatırımlarını çeşitlendirmemiş işlevsel yapıya sahip kuruluşlar ve işlevsel yönetici ya da müdür kadrolarını tamamlamıştır (Şekil 11.16). İşlevsel yöneticiler seçeneklerin değerlendirilmesini ve bunların eylem planlarına dönüştürülmesini planlama ve bütçeleme komitesi toplantılarına kendi önerileriyle katılarak sağlarlar.
Bu komitede, tüm işlevsel birim yöneticileri üye olarak bulunur. Bazı hallerde bu komitede eğer, istihdam sağlanıyorsa planlama yöneticisi de aktif olarak yer alır. Bu komite, hem planların yapılmasında, hem de kaynakların dağılımında (parasal, beşeri, örgütsel, teknolojik vb. imkânların) aktif olarak görev yapmaktadır. Bu komite, onların sık sık biraraya gelmelerine vesile olur. Zaten işletme, orta boyutta olduğu için, bu yöneticiler aynı çatı altında ve birarada bulunurlar. Her yönetici aktif olarak, kendi bölümü ve bölüme bağlı kısımlara ilişkin planlama ve kaynak dağılımını ilgilendiren önerilerini tepe yöneticisine ya da komiteye sunabilir. Hatta bazı işletmelerde biçimsel olarak, bu nitelikte bir komite bile yoktur.
Ama işletmeler biçimsel olmayan biçimde küçük işletmelerin sağladığı klan kültürünün de yardımıyla birlikte çalışma ve kaynak dağılımının etkinliğini sağlarlar. Ürün ve pazar çeşitlendirmesine gitmiş bulunan nispeten büyük kuruluşlar, ürün ve pazarlar itibariyle farklı bölgelerde üretim (fabrika) ve satış birimlerine sahip oldukları için, merkezkaç karar yetkisini merkezden uzak birimlere belli ölçü ve konuda devrederler. Bu işletmelerde coğrafi örgütlenme biçimine rastlanmaktadır.
Bu yöneticiler (fabrika müdürleri, bölge satış müdürleri ve ürün sorumluları) farklı coğrafi mekânlarda olduklarından ya da aynı şehirde farklı binalarda bulunabileceklerinden uygulama planlarını ve kaynak dağılımıyla ilgili hususları, biçimsel biçimde oluşturulan organlar vasıtasıyla örneğin; az önce değindiğimiz planlama komitesi yardımıyla çözmektedirler. Bu kuruluşlarda biçimsel olmayan bir grup çalışmasıyla uygulama planları ve kaynak dağılım sorununu çözmek olanaksızdır. Bu nedenle, ilgili birim yöneticileri kendi kısımlarına ilişkin uygulama sorunlarını plan ve bütçe taslaklarıyla birlikte, planlama komitesi toplantılarına katılarak çözebilirler.